Hoe begint dementie?

Dementie begint vaak met kleine, subtiele veranderingen. Iemand vergeet een naam of afspraak, raakt de draad kwijt tijdens een gesprek of vindt het lastig om een plan te maken. In het begin zijn de signalen vaag en soms valt het nauwelijks op. Langzaam worden de klachten duidelijker.

De eerste veranderingen ontstaan meestal in hersengebieden die te maken hebben met geheugen en taal. Vaak worden deze klachten in het begin toegeschreven aan ouderdom, waardoor een diagnose soms pas laat volgt.

👉 Wil je hier meer over weten? Lees ook: De eerste symptomen van dementie.

Wat zijn de 4 fasen van dementie?

Dementie ontwikkelt zich geleidelijk. Het ziekteproces wordt daarom vaak opgedeeld in vier fasen, elk met eigen kenmerken, uitdagingen én vormen van ondersteuning.

🧠 Dementie fase 1 – Het voorstadium

Duur: 1 tot 3 jaar

In deze eerste fase zijn de symptomen van dementie nog licht. De persoon zelf merkt vaak als eerste dat er iets verandert, wat kan leiden tot onzekerheid of verwarring.

Kenmerken:

• Vergeetachtigheid (namen, afspraken)
• Moeite met woorden vinden of concentreren
• Verlies van initiatief
• Problemen met oriënteren in tijd of plaats

In dit stadium is begrip en structuur erg belangrijk. Luister goed, help met herinneren, en bied steun zonder het over te nemen. Routine en rust geven houvast.

🏠 Dementie fase 2 – De beginfase

Duur: 2 tot 4 jaar

De klachten worden nu duidelijker zichtbaar in het dagelijks leven. Zelfstandig functioneren wordt lastiger, en de omgeving wordt vaak actiever betrokken.

Kenmerken:

• Moeite met koken, geldzaken of medicatie
• Hulp van anderen wordt noodzakelijk
• Veranderingen in gedrag: sneller boos of angstig
• Tijdsbesef raakt verstoord

Deze fase vraagt om meer begeleiding, maar ook om geduld en aanpassing. Begrip tonen en activiteiten vereenvoudigen helpt onbegrip of frustratie verminderen.

💬 Dementie fase 3 – De middenfase

Duur: 2 tot 5 jaar

De achteruitgang is nu merkbaar in vrijwel alle aspecten van het leven. Er ontstaat volledige afhankelijkheid van anderen.

Kenmerken:

• Ernstig geheugenverlies
• Problemen met communicatie
• Herkent dierbaren soms niet meer
• Hulp nodig bij wassen, aankleden, eten

Gedrag kan onvoorspelbaar worden: onrust, achterdocht of dwalen komen voor. Voor mantelzorgers is dit vaak een intensieve periode. Structuur, herkenning en liefdevolle zorg zijn belangrijk.

🛌 Dementie fase 4 – De laatste fase

Duur: enkele maanden tot 2 jaar

In deze fase is de dementie vergevorderd. Het lichaam raakt uitgeput en communicatie is nauwelijks nog mogelijk.

Kenmerken:

• Veel slapen, weinig energie
• Slikproblemen of geen eetlust
• Geen verbale communicatie meer
• Volledige afhankelijkheid en lichamelijke zorg

Deze periode vraagt om palliatieve zorg: comfort, nabijheid en rust staan centraal. Aanwezig zijn, vasthouden, zacht praten – het betekent vaak meer dan woorden kunnen zeggen.

Hoeveel mensen krijgen dementie?

In Nederland leven op dit moment meer dan 290.000 mensen met dementie. De verwachting is dat dit aantal zal verdubbelen in de komende 25 jaar. Dementie raakt daarmee niet alleen de persoon zelf, maar ook miljoenen familieleden, vrienden en zorgverleners.

👉 Bij Mr illi zetten wij ons in om hen te ondersteunen – met herkenning, structuur en een glimlach.